Auschwitz bezoeken is een indrukwekkende en emotionele ervaring. Wanneer je door het voormalig kamp loopt, worden de omvang van het vernietigingskamp en de ongekende gruwelijkheden die zich hier hebben afgespeeld pijnlijk duidelijk. Uiteraard is een bezoek aan Auschwitz geen leuk uitstapje, maar het is wel een enorm leerzame ervaring; eentje om stil van te worden.
Over Auschwitz
Auschwitz was een verzameling van concentratie- en vernietigingskampen in het noordwesten van Polen die werden gebruikt voor de Jodenvervolging. Naar schatting zaten er 1,3 miljoen mensen gevangen in Auschwitz. Zeker 1,1 miljoen mensen kwamen er niet meer levend uit. Het grootste deel van de voornamelijk Joodse slachtoffers werd vergast. Daarmee is Auschwitz het symbool voor de Holocaust geworden.
Auschwitz bestond uit drie grote kampen. Auschwitz I was het basiskamp of de Stammlager en het eerste kamp dat in gebruik werd genomen. De beroemde toegangspoort met het arbeit macht frei-symbool is onderdeel van Auschwitz I. In 1942 werd Auschwitz II-Birkenau officieel geopend. Dit was het vernietigingskamp met de gaskamers en crematoria. Een groot deel van de gevangenen werd bij aankomst in Auschwitz direct naar de gaskamers gebracht. Slechts 10 tot 30 procent van de gevangenen, vooral jonge mannen, werd (tijdelijk) gebruikt als dwangarbeider. Het derde grote kamp was Auschwitz III-Monowitz. Dit was het werkkamp waar de gevangen dwangarbeid moesten verrichten, onder andere in de fabrieken van IG Farben en Krupp Stahl.
Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau
Van de drie hoofdkampen zijn alleen Auschwitz I en Auschwitz II-Birkenau overgebleven. Deze twee kampen vormen tegenwoordig het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau. Je kunt Auschwitz bezoeken als onderdeel van een georganiseerde tour onder leiding van een gids of op eigen gelegenheid. Voor kinderen onder 14 jaar wordt een bezoek aan Auschwitz afgeraden. Door de soms lange wachtrijen is het verstandig om vooraf tickets te kopen.
Er worden verschillende soorten rondleidingen georganiseerd: een algemene rondleiding van ongeveer 4 uur of een uitgebreide studietour van 6 uur. Tijdens de algemene rondleiding bezoek je Auschwitz I en de belangrijkste gebouwen van Auschwitz II-Birkenau, zoals de barakken, het losplatform en de ruïnes van de gaskamers en crematoria II en III. De tour staat onder begeleiding van een gediplomeerde gids die nuttige informatie kan geven over de verschillende onderdelen van het kamp. Hierdoor begrijp je beter waar de verschillende onderdelen van het kamp voor dienden en krijg je een beter beeld van wat voor gruwelijkheden zich op deze plaats hebben afgespeeld.
De studietour is uitgebreid met een bezoek aan enkele tentoonstellingen, de zogenoemde Centrale Sauna waar gevangen werden gedesinfecteerd en de ruïnes van gaskamers en crematoria IV en V. De rondleidingen worden gegeven in verschillende talen, waaronder Engels, Pools, Russisch, Frans, Duits, Spaans, Hebreeuws, Italiaans en soms ook in het Nederlands. De groepen bestaan doorgaans uit 10, 20 of 30 personen en de prijs van een rondleiding van 4 uur ligt tussen de 460 en 610 Poolse Zloty.
Op gezette tijden is het mogelijk om Auschwitz ook op eigen gelegenheid te bezoeken. Op drukke dagen raadt het museum aan om te beginnen met het bezichtigen van Auschwitz II-Birkenau en Auschwitz I daarna te bezoeken. Er rijden gratis shuttlebussen tussen de twee kampen. Op de belangrijkste locaties zijn plaquettes met beschrijvingen geplaatst en op diverse plekken tref je QR-codes die toegang geven tot getuigenissen van mensen die het concentratiekamp hebben overleefd. Daarnaast zijn er ook diverse informatieve gidsen over Auschwitz te koop.
Belangrijke informatie
Tussen 1 april en 31 oktober is het tussen 10 uur ‘s ochtends en 16 uur ‘s middags alleen mogelijk om Auschwitz te bezoeken als onderdeel van een tour. In de maand november kun je het terrein tussen 10 en 13 uur alleen betreden onder begeleiding van een gids. In december is het tussen 10 uur en 12 uur ’s middags niet mogelijk om Auschwitz op eigen gelegenheid te bezoeken. Gasten dienen zich op gepaste wijze te kleden. Het is niet toegestaan om te eten en te drinken of te roken op het terrein. Ook huisdieren zijn niet toegestaan.
Vervoer vanuit Krakau
Auschwitz is de Duitse naam voor het dorp Oswiecim, dat ligt op zo’n 66 kilometer van Krakau. De toegangspoort van Auschwitz I ligt op 2,5 kilometer van het dorp. De trein vanuit Krakau doet er 1 uur en 40 minuten over tot het station van Oswiecim. Hiervandaan gaat er een bus naar de ingang van het Staatsmuseum die er iets meer dan 5 minuten over doet. Vanuit Krakau gaan er ook bussen die er 1,5 tot 2 uur over doen. Vanaf de bushalte is het ongeveer 10 minuten lopen naar de ingang. Met de auto duurt de rit van Krakau naar Auschwitz ongeveer 1 uur en 15 minuten. Je kunt de auto parkeren op een ruime parkeerplaats bij de entree.
In samenwerking met de Poolse dienst voor Toerisme.
